BA là gì? Business Analyst là nghề gì? Tại sao hầu hết các doanh nghiệp hiện nay đều cần đến vị trí Business Analyst, những người có chuyên môn kỹ thuật cao và khả năng xử lý vấn đề nhanh nhạy, chính vì lẽ đó mà nhân lực lĩnh vực này luôn được săn đón.
Tuy nhiên, các trường đại học ở Việt Nam hiện chưa có ngành cụ thể nào để đào tạo ra Business Analyst. Vậy thì Business Analyst (BA) là gì, làm việc gì, học gì để ra làm nghề này, nhu cầu xã hội và cơ hội thăng tiến trong nghề BA ra sao
Hãy cùng Epacket Việt Nam tìm hiểu kỹ hơn về vị trí này thông qua những nội dung sau đây nhé!
BA là gì?
BA hay Business Analyst được biết là nghề phân tích dữ liệu doanh nghiệp. Những người làm BA có trách nhiệm phân tích quá trình kinh doanh của công ty, từ đó xác định vấn đề, đưa ra hướng đi cũng như đề xuất giải pháp thích hợp cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, họ còn có nhiệm vụ quản lý các tài liệu liên quan đến kỹ thuật.
BA là cầu nối để gắn kết doanh nghiệp với khách hàng. Những người làm nghề này sẽ trao đổi với khách hàng và tiếp nhận ý kiến của họ, tiếp theo họ sẽ diễn đạt lại những ý kiến đó cho đội nhóm của mình và tìm hướng giải quyết.
Hầu hết, mọi người đều nghĩ BA là hoàn toàn nằm trong ngành công nghệ thông tin. Trên thực tế, ngành này còn ở những lĩnh vực khác như tài chính, logistic, ngân hàng hay marketing,..
Ngoài câu hỏi về “BA là gì” thì nhiều bạn còn thắc mắc về hướng phát triển của ngành nghề này, thế nhưng tuỳ theo từng lĩnh vực, nghề Business Analyst sẽ được chia thành 3 nhóm:
- Vận hành: Vị trí này liên quan trực tiếp đến các nguồn lực về thời gian, quản trị nhân sự hay tính toán chi phí. Một vài miêu tả cho vị trí công việc của vận hành như: Program Manager, Product Manager, Project Manager,..
- Quản lý: Một vài vị trí công việc của quản lý như: Business relationship Manager, BA Team Lead, BA Program Lead hay BA Practice Lead
- Xây dựng chiến lược: Một vài vị trí công việc của quản lý như Enterprise Architect, Business Architect,…
Business Analyst là làm gì?
Các công việc mà Business Analyst sẽ làm trong doanh nghiệp là
Làm việc với khách hàng
Những người làm Business Analyst có thể trực tiếp làm việc với khách hàng và cùng họ trao đổi thông tin. Ngoài khách hàng thì họ cũng có thể làm việc với đối tác
BA chính là người trực tiếp lắng nghe, ghi nhận những thông điệp, ý kiến của khách hàng. Rồi từ đó sẽ phân tích và đưa ra những giải pháp hợp lý để xử lý vấn đề phù hợp
Với những ai đã theo nghề này lâu năm, họ còn có thể là cầu nối của doanh nghiệp đến với những đối tác trong tương lai.
Trao đổi nội bộ
Sau khi tiếp nhận những ý kiến đóng góp của khách hàng, của đối tác, các BA sẽ trở về doanh nghiệp và truyền tải lại cho team của mình. Và từ đó, sẽ đưa ra doanh nghiệp những hướng đi cụ thể, cải thiện chất lượng dịch vụ, sản phẩm.
Quản lý sự thay đổi
Thế giới thay đổi không ngừng và kinh doanh cũng vậy, đây là lý do mà các BA trong doanh nghiệp phải luôn cập nhật được tình hình của thị trường, của đối thủ cạnh tranh để đưa ra cơ hội mới cho doanh nghiệp của mình.
Họ là người tư vấn cho doanh nghiệp những giải pháp cùng cách xử lý.
Data Analyst
Data Analyst là một công việc riêng nhưng tính chất công việc của ngành nghề này chính là gắn bó trực tiếp với hệ thống dữ liệu.
Những người phân tích kinh doanh cũng chính là người thu thập và xử lý dữ liệu, sau đó thể hiện chúng dưới dạng biểu đồ hoặc đồ thị. Mục đích chính của việc này là để người nhìn hiểu được những kết quả đó.
Systems Analyst
Một nhánh khác của nghề này mà bạn có thể tham khảo đó chính là Systems Analyst, họ là những chuyên viên phân tích hệ thống. Đòi hỏi những nhân viên thực hiện phải hiểu rõ được dữ liệu hệ thống trong công ty.
Có khả năng phân tích, đánh giá cũng như thiết kế lại hệ thống, mục tiêu hướng đến là giải quyết mọi vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải. Từ đó, đề xuất ra các giải pháp để tối ưu hệ thống trong thời gian sớm.
Management Analyst
Management Analyst hay chuyên gia trong tư vấn quản lý. Họ giữ vai trò cực kỳ quan trong phong nghiệp vụ phân tích dữ liệu. Những đề xuất của hpj sẽ cải thiện được hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Họ là người nắm bắt được vấn đề mà doanh nghiệp đang mắc phải và đưa ra hướng giải quyết. Từ đó sẽ tiết kiệm được chi phí và kết quả sản xuất sản phẩm sẽ đạt hiệu quả cao.
Vai trò của một chuyên gia trong tư vấn quản lý thường xuất hiện trong Pre-Sales. Thông thường những PM hay BA nhiều kinh nghiệm sẽ trực tiếp tham gia vào quá trình này. Họ là người tiếp nhận những vấn đầu
Functional Analyst
Một Functional Analyst có trách nhiệm tương tự như một Business System Analyst. Functional Analyst sẽ phát triển một sản phẩm mới dựa vào platform hay một sản phẩm đã có trước đó thay thì sử dụng giải pháp hư vô.
Từ đó, sản phẩm sẽ đáp ứng được yêu cầu của khách hàng đồng thời đem lại hiệu quả cao để giải quyết vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp. Hiện nay, có rất nhiều nền tảng có sẵn trên thị trường. Một vài nền tảng có thể kể đến như: Salesforce, SAP, Microsoft, Sharepoint, Oracle,…
Agile Analyst
- Người làm ở lĩnh vực này sẽ khác với người làm BA là gì?
Họ sẽ là người đảm bảo được deliver đem đến thông tin chính xác, phù hợp và kịp thời với khách hàng. Ngoài ra, vị trí này cũng không thể thiếu trong các phương pháp triển khai project như Scrum hay Agile
Service Request Analyst
Người làm Business Analyst là một phần không thể thiếu khi triển khai giải pháp cho đối tác, khách hàng. Và bên cạnh đó thì ở vị trí Service Request Analyst sẽ trực tiếp training ở các buổi trao đổi, xử lý vấn đề nếu gặp lỗi hoặc tiếp nhận yêu cầu từ khách hàng.
Business Analyst và Business Intelligence Analyst khác gì nhau?
Để so sánh được tính chất công việc của 2 vị trí này thì chắc chắn phải nắm rõ định nghĩa Business Intelligence là gì?
Business Intelligence, hay còn gọi là Kinh doanh thông minh, là quá trình thu thập, phân tích dữ liệu và cung cấp thông tin để giúp những nhà điều hành cấp cao đưa ra các quyết định sáng suốt phục vụ cho hoạt động kinh doanh. Mục đích của BI là giúp tổ chức tăng doanh thu, cải thiện hiệu quả hoạt động và đạt được lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ kinh doanh.
Thế thì business intelligence analyst là gì?
BI analyst còn được biết đến với thuật ngữ tiếng Việt là “Chuyên viên phân tích tình báo kinh doanh” hay “Chuyên viên phân tích kinh doanh thông minh”.
Nhiệm vụ của công việc này là phân tích dữ liệu để chuẩn bị các báo cáo tài chính và tình báo thị trường.
Các công việc chính của BI analyst bao gồm:
- Thu thập và khai thác dữ liệu
- Xây dựng kho dữ liệu
- Tiêu hủy các dữ liệu đã lỗi thời
- Thực hiện đánh giá dữ liệu và Phân tích cùng các hệ thống ngôn ngữ lập trình. Nhà phân tích kinh doanh thông minh cần thành thạo ngôn ngữ lập trình máy tính, công cụ phần mềm BI, công nghệ và hệ thống.
Vậy, mối liên hệ và sự khác biệt giữa BA và BI nằm ở đâu? Trước hết, cả BI và BA đều giúp doanh nghiệp đưa ra giải pháp hoạt động, nâng cao hiệu quả và phát triển kinh doanh.
Tuy nhiên, 2 lĩnh vực này cũng có sự khác biệt nhất định. Một vài yếu tố chính phân biệt BI và BA:
- Mục đích: BI sử dụng dữ liệu lịch sử để xác định điều gì đã xảy ra trong một tổ chức, trong khi BA sử dụng dữ liệu này để xác định lý do tại sao những điều đó lại xảy ra nhằm đưa ra dự đoán. Nói cách khác, BI cung cấp phân tích mô tả dữ liệu và BA cung cấp phân tích dự đoán.
- Cách sử dụng: BI thường được sử dụng để hiểu các hoạt động kinh doanh nhằm xác định các quy trình trong quá khứ ảnh hưởng như thế nào đến các chỉ số hiệu suất chính (KPI). Mặt khác, BA sử dụng dữ liệu để xác định lý do tại sao các quy trình lại ảnh hưởng đến KPI theo cách như vậy và giúp xây dựng các mô hình để dự đoán những thay đổi sẽ ảnh hưởng đến chúng như thế nào trong tương lai.
- Công cụ: Công cụ BA thường tiên tiến hơn về mặt toán học so với công cụ BI, vì BA liên quan đến phân tích thống kê và các quy trình phức tạp như machine learning.
>>>>Xem thêm: BI là gì?
Business Analytics và Data Analytics khác nhau gì?
Sự khác nhau giữa Data Analyst và BA là gì? Với những người mới tìm hiểu, bạn rất dễ nhầm lẫn giữa Business analytics và Data analytics.
Business Analyst là Nhà phân tích kinh doanh trong khi Data Analyst là Nhà phân tích dữ liệu.
| Business Analytics | Data Analytics |
| Đánh giá hệ thống Công nghệ thông tin hiện tại của doanh nghiệp. | Làm việc với các CEO và các bên liên quan để xác định vấn đề, mục tiêu kinh doanh. |
| Kiểm soát quy trình và lãnh đạo các thành viên trong nhóm để xác định lĩnh vực cần đẩy mạnh cải tiến. | Tìm nguồn dữ liệu phù hợp và tiến hành chuẩn bị cho xử lý dữ liệu. |
| Trình bày các phát hiện mới và tư vấn giải pháp cho khách hàng, đối tác và ban lãnh đạo công ty. | Thực hiện phân tích dữ liệu cho các mẫu và xu hướng. |
| Tạo mô hình tài chính cho các quyết định kinh doanh. | Trực quan hóa dữ liệu và trình bày dữ liệu một cách logic, dễ hiểu. |
| Cần có kiến thức về kinh doanh và tổ chức cơ cấu kinh doanh. | Cần có kiến thức về cấu trúc dữ liệu. |
| Làm việc thường xuyên với Microsoft Visio và các công cụ thiết kế phần mềm | Thường xuyên làm việc với SQL và lập trình thống kê. |
Về cơ bản, cả Business Analyst và Data Analyst đều giúp thúc đẩy việc ra quyết định dựa trên dữ liệu trong doanh nghiệp.
Tuy nhiên, Data Analyst có xu hướng làm việc chặt chẽ hơn với dữ liệu, trong khi Business Analyst sẽ tham gia nhiều hơn vào việc giải quyết các nhu cầu kinh doanh và đề xuất giải pháp kinh doanh cho doanh nghiệp. Ngoài ra, BA còn có vai trò đào tạo và huấn luyện đội ngũ nhân sự tiềm lực cho các hệ thống mới.
Business Analyst (BA) cần học gì?
Với tính chất công việc của một BA, ba nhóm ngành sau đáp ứng được kiến thức nghề cũng như các kỹ năng, hiện đang đào tạo khá rộng rãi trong các Đại học tại Việt Nam cũng như các nước tiên tiến trên thế giới.
Ngành hệ thống thông tin quản lý
Sinh viên sẽ được đào tạo 3 nhóm kiến thức chính:
- Kinh tế
- Công nghệ thông tin
- Hệ thống thông tin quản lý cùng các kỹ năng mềm cần thiết
Nhờ vậy, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức về thiết kế, phương pháp quản trị, vận hành hệ thống thông tin, phân tích dữ liệu,… Có thể nói, được đào tạo cả kinh tế và kỹ thuật, các BA có xuất phát điểm từ ngành Hệ thống thông tin quản lý rất thuận lợi.
Ngành Công Nghệ Thông Tin (CNTT)
Ngành CNTT sẽ bao gồm nhiều chuyên ngành như kỹ thuật phần mềm, kỹ thuật máy tính, an toàn thông tin, truyền thông và mạng máy tính,…
Về cơ bản, sinh viên học ngành này sẽ có lợi thế khi làm Business Analyst là hiểu rõ được kiến thức về công nghệ thông tin, cách xây dựng, vận hành, bảo trì, phát triển các hệ thống phần mềm, trực tiếp tham gia xây dựng các phần mềm để giải quyết các bài toán thực tế.
Ngoài ra, nếu bạn xuất phát từ ngành CNTT và muốn theo nghề BA thì cần bổ sung các kiến thức về nghiệp vụ kinh doanh cũng như kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề.
Nhóm ngành kinh tế – quản lý
Ngành kinh tế – quản lý gồm những ngành liên quan tới quản trị, tài chính, kế toán/kiểm toán, ngân hàng. Sinh viên học trong các nhóm ngành này có được kiến thức cơ bản về quản trị, kế toán, tài chính, kiểm toán.
Đây cũng là một điều kiện thuận lợi khi ra làm BA. Tuy nhiên, nhược điểm của nhóm ngành này là các bạn thiếu các kiến thức nền tảng về CNTT nên sẽ khó khăn trong các việc đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật. Trong quá trình làm BA, các bạn có thể tự học bổ sung các kiến thức CNTT.
Thu nhập và công việc của BA khi tốt nghiệp
Dưới đây là mức lương Business Analyst tương ứng với lộ trình thăng tiến nghề nghiệp mà bạn có thể tham khảo.
- Fresh BA: Đây là vị trí dành cho những bạn mới ra trường hoặc đã có kinh nghiệm làm việc từ 1 đến 2 năm. Mức lương cho vị trí này dao động khoảng từ 7 triệu đồng cho đến 12 triệu đồng/tháng.
- Junior BA: Vị trí này dành cho những bạn đã có kinh nghiệm từ 2 đến 3 năm. Vị trí này đòi hỏi bạn đã có được những kiến thức nền tảng về BA, có khả năng phân tích, viết báo cáo dự án, tạo tài liệu,… Mức lương cho Junior BA sẽ dao động từ 12 triệu đồng đến 20 triệu đồng/tháng.
- Senior BA: Là những bạn đã được làm việc với nhiều dự án và có từ 3 năm kinh nghiệm trở lên. Vị trí này đòi hỏi bạn phải có khả năng xử lý những vấn đề phức tạp, hỗ trợ được các thành viên trong dự án, sử dụng được linh hoạt các công cụ khác nhau để giải quyết vấn đề… Mức lương cho vị trí Senior BA dao động từ 20 triệu đồng đến 35 triệu đồng/tháng.
- Sau nhiều năm tích lũy kinh nghiệm, bạn có thể đảm nhận những vị trí cao hơn như Manager, Principal,… Những vị trí này có mức lương từ 40 triệu đồng đến 60 triệu đồng/tháng.
Một BA chuyên nghiệp cần có kỹ năng gì?
Sau đây Epacket Việt Nam sẽ tổng hợp một vài kỹ năng mà một nhân sự BA chuyên nghiệp cần có như:
Giao tiếp và xây dựng mối quan hệ
Hãy cố gắng trau dồi khả năng trình bày và diễn đạt một cách hiệu quả vì BA phải là một người giao tiếp tốt thì mới có thể tổ chức và điều hành thành công buổi họp.
Kỹ năng mềm quan trọng nhất của một BA giỏi là khả năng tạo ra các mối quan hệ tốt và thuận lợi giữa các bên liên quan, từ việc giao tiếp, ứng xử và đàm phán.
Nhạy bén trong kinh doanh
Để trở thành một BA giỏi, bạn cần kiến thức kinh doanh và sự hiểu biết chiến thuật của doanh nghiệp để triển khai chiến lược cần thiết. Với sự nhạy bén trong kinh doanh, bạn sẽ dễ dàng nắm được kiến thức về bất kỳ lĩnh vực cụ thể nào mà mình muốn.
Tư duy phân tích dữ liệu
Một chuyên viên phân tích nghiệp vụ cần có khả năng hiểu dữ liệu, từ đó chắt lọc những thông tin có giá trị cho doanh nghiệp trong việc hỗ trợ thực hiện chiến lược kinh doanh. Bên cạnh đó, BA có thể phân tích và xây dựng mô hình dữ liệu để giúp ban quản lý đưa ra quyết định.
Kỹ năng đưa ra quyết định
Các quyết định do Business Analyst đưa ra có tác động trực tiếp và gián tiếp đến hoạt động kinh doanh của công ty. Do đó, người làm BA cần phát triển kỹ năng đưa ra quyết định để có thể mang đến những giải pháp hiệu quả nhất cho doanh nghiệp.
Cụ thể, trước khi đưa ra quyết định, BA sẽ cần giải thích vấn đề và tìm ra các cách tiếp cận kinh doanh thay thế. Sau đó, họ thử nghiệm tất cả các cách tiếp cận thay thế và đưa ra quyết định dựa trên suy nghĩ của họ về các cách tiếp cận này. Cuối cùng, họ thử nghiệm và thực hiện giải pháp.
Kỹ năng giải quyết vấn đề
Trên thực tế, toàn bộ dự án là một giải pháp cho một bài toán với nhiều vấn đề cần giải quyết. Nhìn một cách tổng quát, BA sẽ là người làm rõ các vấn đề, đề xuất các giải pháp khả thi, xác định phạm vi của dự án và trực tiếp tham gia vào việc giải quyết cùng các bên liên quan.
Tư duy phản biện
Người làm BA có trách nhiệm đánh giá, phân tích và lựa chọn giải pháp trước khi làm việc với các thành viên trong nhóm. Trong quá trình xác định các vấn đề, ngoài việc thu thập yêu cầu của khách thi BA còn phải phân tích những yêu cầu này một cách cẩn thận và chi tiết cho đến khi hiểu rõ mong muốn của khách hàng.
Kỹ năng quản lý dự án
Bên cạnh việc đề xuất các giải pháp cho hoạt động kinh doanh, Business Analyst còn tham gia quản lý trực tiếp các dự án tạo ra các giải pháp đó. Trong đó, các công việc như lập kế hoạch dự án, điều phối nhân viên, dự báo ngân sách, đảm bảo tiến độ dự án,… đều cần BA sử dụng đến kỹ năng quản lý dự án.
Vì vậy, BA cần chú trọng phát triển kỹ năng này để có thể điều hành được công việc thuận lợi nhất.
Kỹ năng đàm phán và thuyết phục
Business Analyst đàm phán ở mọi giai đoạn của dự án. Ở giai đoạn đầu của một dự án, kỹ năng đàm phán được sử dụng để quyết định những gì quan trọng cần đưa vào tầm nhìn của dự án.
Sau đó, BA sử dụng kỹ năng đàm phán để xác định yêu cầu nào là bắt buộc và đặt mức độ ưu tiên cho chúng. Khi dự án tiến triển, kỹ năng đàm phán đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định thiết kế chức năng đáp ứng các yêu cầu. Kỹ năng đàm phán cũng được sử dụng để đưa ra các quyết định kỹ thuật.
Do đó, nếu không có kỹ năng đàm phán, BA sẽ không thể tạo ra được những giải pháp nhanh chóng và tối ưu nhất cho khách hàng. Điều này sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của công ty vì họ không thể đưa ra giải pháp kịp thời đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.
Trên đây là thông tin về BA là gì? và Nghề Business Analyst sẽ làm công việc gì do Epacket Việt Nam tổng hợp và gửi tới các bạn
Hy vọng qua nội dung trên sẽ có ích cho các bạn. Nếu quan tâm tới các tin tức về Logistics thì hãy đón đọc bài viết mới nhất của chúng tôi nhé!
Có thể bạn quan tâm:
