Nam Đại Dương nằm ở đâu? Đại dương này được công nhận khi nào? Nguồn gốc tên gọi và đặc điểm của đại dương này ra sao? Thời gian gần đây thì Hiệp hội Địa lý Quốc gia Mỹ cuối cùng cũng công nhận Nam Đại Dương ở Nam Cực là đại dương thứ 5 trên bản đồ của họ, cùng với Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương.
Vậy sau đây hay cùng Epacket Việt Nam khám phá chi tiết về đại dương “mới” này nhé!
Giới thiệu Nam Đại Dương
Nam Đại Dương (Tiếng Anh: Southern Ocean) còn gọi là Nam Băng Dương là đại dương nhỏ nằm xa nhất về phía nam của đại dương thế giới, nhìn chung nó nằm ở phía nam vĩ tuyến 60°S và bao quanh châu Nam Cực. Với chiều rộng 20,3 triệu km2, tương đương với diện tích của Nga và Ấn Độ cộng lại. Bờ biển kéo dài gần 18.000 km. Đây là đại dương lớn thứ tư trong số năm đại dương trên Trái Đất, lớn hơn Bắc Băng Dương và nhỏ hơn Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương. Đới đại dương nơi đây có sự pha trộn của dòng chảy lạnh về phía bắc từ vùng Nam Cực và dòng chảy ấm hơn của vùng cận Nam Cực.
Thuyền trưởng James Cook bằng chuyến hành trình của mình vào thập niên 1770 đã chứng minh vùng cực Nam của địa cầu có nước bao quanh. Kể từ đó, các nhà địa lý đã không chấp nhận ranh giới phía bắc của Nam Đại Dương hoặc thậm chí là sự tồn tại của đại dương này; thay vào đó họ nhận định nó là một phần của Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.
Cách nhìn nhận này vẫn là chính sách chính thức hiện tại của Tổ chức Thủy văn Quốc tế (IHO) bởi đợt sửa đổi năm 2000 về những định nghĩa bao gồm Nam Đại Dương là vùng nước nằm phía nam vĩ tuyến 60°N vẫn chưa được thông qua.
Một số ý kiến khác cho rằng đới hội tụ Nam Cực biến động theo mùa là ranh giới tự nhiên của Nam Đại Dương.
Nam Đại Dương được công nhận khi nào?
Các nhà lập bản đồ của Hiệp hội Địa lý Quốc gia Hoa Kỳ chính thức công nhận đại dương này kể từ ngày 8/6/2021 – Ngày Đại dương Thế giới. Ngày này được Liên Hợp Quốc (UN) đề ra nhằm nâng cao nhận thức về vai trò thiết yếu của đại dương với sự sống trên Trái Đất.
Nguồn gốc tên gọi Nam Đại Dương
Trước thời điểm Hội Thủy văn Quốc tế (IHB), tiền thân của IHO, nhóm họp hội nghị quốc tế đầu tiên vào ngày 24 tháng 7 năm 1919, ranh giới cũng như tên gọi của các biển và đại dương chưa đạt đồng thuận trên bình diện quốc tế.
Sau đó IHO đã công bố những điều này trong tài liệu Giới hạn của biển và đại dương (Limits of Oceans and Seas) với ấn bản đầu tiên năm 1928.
Kể từ ấn bản này, ranh giới phía Bắc của Nam Đại Dương đã dịch chuyển dần xuống phía Nam; tới năm 1953 thì nó đã không còn được công bố chính thức và các cơ quan thủy văn địa phương được quyền tự quyết giới hạn của riêng mình.
Trong đợt sửa đổi năm 2000, IHO công nhận đại dương này và định nghĩa nó là vùng nước phía nam vĩ tuyến 60°N, tuy nhiên điều này lại không chính thức được thông qua bởi sự bế tắc trong những vấn đề khác như là những tranh cãi liên quan tới tên gọi biển Nhật Bản.
Dù vậy định nghĩa của IHO năm 2000 đã lưu hành trong ấn bản dự thảo năm 2002 và được một số tổ chức trong và ngoài IHO sử dụng ví dụ như Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ, và Merriam-Webster, một công ty chuyên xuất bản từ điển. Giới chức Úc nhận định vị trí của Nam Đại Dương là nằm ngay phía Nam nước Úc.
Nhân Ngày Đại dương Thế giới, Hội Địa lý Quốc gia Hoa Kỳ đã chính thức công nhận đại dương này vào ngày mùng 8 tháng 6 năm 2021. Trước đó, họ đã mô tả nó (nếu có) bằng kiểu chữ khác so với các đại dương còn lại và thể hiện Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương mở rộng đến châu Nam Cực cả trên bản đồ in và trực tuyến.
Hema Maps và GeoNova là hai trong số các nhà xuất bản bản đồ có sử dụng thuật ngữ Nam Đại Dương.
Các thông tin khác về Nam Băng Dương
Sau đây là tổng hợp nhanh một vài thông tin về Nam Băng Dương như:
- Vị trí: Nam Đại Dương thực chất là vùng biển bao quanh Nam Cực, nằm ở Nam bán cầu, vĩ tuyến 60 độ Nam. Nó là sự kết hợp một phần của vùng biển Nam Đại Tây Dương, Nam Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
- Tên gọi: Nam Đại Dương, còn được gọi là Nam Cực Đại Dương, Nam Cực hoặc Đại Dương Áo. Đây chính là đại dương trẻ nhất vì nó được hình thành “chỉ” 30 triệu năm trước khi lục địa Nam Mỹ và Nam Cực tách rời nhau.
- Kích thước: Nam Đại Dương là đại dương lớn thứ tư (hoặc nhỏ thứ hai) trên Trái đất, chỉ bao phủ vỏn vẹn 6% bề mặt hành tinh của chúng ta.
- Độ sâu: Độ sâu trung bình khoảng của Nam Đại Dương là 3.200m. Điểm sâu nhất ở Nam Đại Dương là ở rãnh South Sandwich với độ sâu hơn 7.000m.
- Sự nguy hiểm: Băng trôi có thể bắt gặp trên bề mặt của Nam Đại Dương vào bất kỳ mùa nào trong năm. Từ tháng 5 đến tháng 10, khu vực này có gió thổi mạnh, khiến việc đi lại bằng tàu bè là hết sức nguy hiểm.
- Nhiệt độ: Nhiệt độ nước biển của Nam Đại Dương dao động từ -2 độ C đến 10 độ C, dao động theo mùa. Điều thú vị là bờ biển Nam Cực cũng có một số khu vực không có băng, ngay cả trong mùa đông.
- Du khách: Nhiệt độ thấp và sự phân bố của những tảng băng trôi trong khu vực không ngăn cản được khách du lịch tới đây để chiêm ngưỡng vẻ đẹp cực Nam của Trái đất. Ước tính có hơn 50.000 khách du lịch ghé thăm Nam Đại Dương mỗi năm.
- Động vật hoang dã: Nam Đại Dương được phát hiện là nơi sinh sống của chim cánh cụt hoàng đế, chim hải âu lang thang, cá voi xanh, hải cẩu lông và cả những con mực khổng lồ có chiều dài lên đến 15m.
- Bến cảng: Chỉ có một số ít cảng biển ở Nam Đại Dương, đa số thuộc về các trạm nghiên cứu, chẳng hạn như Trạm Rothera (cơ sở nghiên cứu của Anh), Trạm Palmer (Hoa Kỳ), Trạm Mawson (Úc). Di chuyển tới những cảng này là tương đối khó khăn vào mùa đông, khi băng dày.
- Con người: Không hề có người bản địa trên Nam Cực. Tại lục địa lạnh nhất hành tinh này chỉ có các trạm nghiên cứu từ nhiều quốc gia khác nhau, nhưng những nhà nghiên cứu, nhà khoa học và thám hiểm cùng gia đình của họ chỉ làm việc và sinh sống ở đó trong một thời gian nhất định.
Trên đây là một số thông tin về Nam Đại Dương mà Epacket Việt Nam muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp các nắm được Nam Đại Dương ở đâu?
Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về các thông tin khác thì hãy đón đọc những bài viết mới của chúng tôi nhé!
Có thể bạn quan tâm:
- Đại Tây Dương ở đâu?
- Thái Bình Dương ở đâu?
- Ấn Độ Dương ở đâu?
- Bắc Băng Dương ở đâu?
- Đại dương là gì?
