Thái Bình Dương là gì? Nằm ở đâu? Rộng và sâu bao nhiêu? Tên gọi Thái Bình Dương bắt nguồn từ đâu? Đó là một vài câu hỏi mà rất nhiều bạn đọc tại Epacket Việt Nam quan tâm
Vậy hôm nay hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết các lời giải đáp qua nội dung sa đây nhé!
Thái Bình Dương là gì?
Thái Bình Dương hay Pacific Ocean là đại dương lớn nhất và sâu nhất trong năm phân vùng đại dương của Trái Đất.
Thái Bình Dương nằm ở đâu?
Thái Bình Dương nằm ở giữa các lục địa châu Á và châu Đại Dương ở phía Tây và châu Mỹ ở phía Đông. Thái Bình Dương kéo dài từ Bắc Băng Dương ở phía bắc đến Nam Đại Dương (hoặc, tùy theo định nghĩa, đến Nam Cực) ở phía nam
Thái Bình Dương rộng bao nhiêu?
Thái Bình Dương trải dài từ Bắc Băng Dương ở phía bắc tới châu Nam Cực ở phía nam. Chiều rộng đông – tây đoạn rộng nhất lên tới 19.800 km, ngăn cách châu Á, châu Đại Dương với châu Mỹ.
Với diện tích 165.250.000 kilômét vuông (63.800.000 dặm vuông Anh) (nếu được định nghĩa với biên giới phía nam là Nam Cực), phân vùng lớn nhất này của Đại dương Thế giới
Đại dương này chiếm tới 1/3 tổng diện tích bề mặt địa cầu. Toàn bộ phần đất liền trên Trái Đất cộng lại (khoảng 150 triệu km2) vẫn chưa thể phủ kín bề mặt vùng đại dương này.
Thái Bình Dương sâu bao nhiêu?
Độ sâu trung bình của Thái Bình Dương là 4.000 mét (13.000 foot). Vực thẳm Challenger in the Rãnh Mariana, nằm ở tây bắc Thái Bình Dương, là điểm sâu nhất trên thế giới được biết đến, đạt độ sâu 10.928 mét (35.853 foot).
Đây cũng là điểm sâu nhất của lớp vỏ Trái Đất, gấp 13 lần chiều cao của tháp Burj Khalifa – tòa nhà cao nhất thế giới ở Dubai. Nếu có thể đặt Everest xuống đáy của rãnh Mariana, đỉnh núi cao nhất thế giới này vẫn lọt thỏm bên dưới Thái Bình Dương.
Thái Bình Dương cũng chứa điểm sâu nhất ở Bán cầu Nam – Vực thẳm Horizon ở Rãnh Tonga – tại độ sâu 10.823 mét (35.509 foot). Điểm sâu thứ ba trên Trái Đất, Vực thẳm Sirena, cũng nằm trong Rãnh Mariana.
Tổng quan về Thái Bình Dương
Thái Bình Dương cũng có thể được phân chia không chính thức theo Đường đổi ngày quốc tế thành Đông Thái Bình Dương và Tây Thái Bình Dương, cho phép nó được tiếp tục phân chia thành bốn phần tư
Cụ thể là Đông Bắc Thái Bình Dương ngoài khơi Bắc Mỹ, Đông Nam Thái Bình Dương ngoài khơi Nam Mỹ, Tây Bắc Thái Bình Dương ngoài khơi Viễn Đông châu Á, và Tây Nam Thái Bình Dương xung quanh châu Đại Dương.
Tây Thái Bình Dương có nhiều vùng biển cận biên lớn, bao gồm Biển Philippines, Biển Đông, Biển Hoa Đông, Biển Nhật Bản, Biển Okhotsk, Biển Bering, Vịnh Alaska, Mar de Grau, Biển Tasman, và Biển San Hô.
Với diện tích 165.250.000 kilômét vuông (63.800.000 dặm vuông Anh) (nếu được định nghĩa với biên giới phía nam là Nam Cực), phân vùng lớn nhất này của Đại dương Thế giới và của thủy quyển bao phủ khoảng 46% bề mặt nước của Trái Đất và khoảng 32% tổng diện tích bề mặt của nó, lớn hơn toàn bộ diện tích đất của Trái Đất cộng lại – 148.000.000 km2 (57.000.000 dặm vuông Anh).Tâm của cả Bán cầu Nước và Bán cầu Tây, cũng như cực không thể tiếp cận của đại dương, đều ở Thái Bình Dương.
Tên gọi Thái Bình Dương từ đâu?
Vào đầu thế kỷ thứ 16, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Vasco Núñez de Balboa đã băng qua eo đất Panama vào năm 1513 và nhìn thấy “Biển phương Nam” rộng lớn mà ông đặt tên là Mar del Sur (trong tiếng Tây Ban Nha).
Sau đó, tên hiện tại của đại dương này được đặt bởi nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha Ferdinand Magellan trong chuyến hành trình vòng quanh thế giới của Tây Ban Nha vào năm 1521, khi mà ông bắt gặp những cơn gió thuận lợi khi đến đại dương.
Ông gọi nó là Mar Pacífico, trong cả tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Tây Ban Nha đều có nghĩa là ‘biển thái bình‘.
Lịch sử khám phá Thái Bình Dương
Các dấu mốc khám phá Thái Bình Dương đa được ghi lại:
Các cuộc di cư ban đầu
Các cuộc di cư quan trọng diễn ra vào thời tiền sử. Khoảng năm 3000 trước công nguyên, những người Austronesia trên đảo Đài Loan đã làm chủ được những chuyến đi đường dài bằng xuồng và họ đã truyền bá bản thân và ngôn ngữ của mình xuống phía nam đến Philippines, Indonesia, và Đông Nam Á hải đảo; về phía tây đến Madagascar; pjhía đông nam đến New Guinea và Melanesia; và phía đông đến quần đảo Micronesia, châu Đại Dương và Polynesia.
Thương mại đường dài phát triển dọc khắp các vùng duyên hải từ Mozambique đến Nhật Bản. Hoạt động buôn bán, đi kèm với đó là tri thức, đã vươn tới quần đảo Indonesia nhưng có vẻ như chưa đến Úc.
Ít nhất vào khoảng năm 878, thời điểm xuất hiện một khu người Hồi giáo định cư ở Quảng Châu, hoạt động thương mại khi đó đa phần nằm dưới sự kiểm soát của người Hồi giáo và Ả rập.
Sự khám phá của người châu Âu
Lần tiếp xúc đầu tiên của những nhà thám hiểm châu Âu với rìa Tây Thái Bình Dương là chuyến đi của đoàn thám hiểm người Bồ Đào Nha đến quần đảo Maluku vào năm 1512 do António de Abreu và Francisco Serrão dẫn đầu
- Tiếp theo là cuộc thám hiểm đến vùng Hoa Nam của Jorge Álvares năm 1513, cả hai đều thực hiện theo lệnh của Afonso de Albuquerque. Phần Đông Thái Bình Dương được khám phá bởi nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Vasco Núñez de Balboa vào năm 1513 sau chuyến đi vượt eo đất Panama tới đại dương mới. Ông đã đặt tên cho nó là Mar del Sur (nghĩa đen: “Nam Hải” hay “Biển phương Nam”) vì vùng biển này nằm ở phía nam của eo đất, địa điểm mà ông quan sát nó lần đầu.
- Sau này, nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha Ferdinand Magellan đã dẫn đầu chuyến thám hiểm vòng quanh thế giới bằng thuyền của người Tây Ban Nha khởi hành vào năm 1519. Magellan gọi đại dương này là Pacífico (yên bình), lý do bởi đoàn thám hiểm thấy đây là nơi có thời tiết đẹp sau khi họ từng trải qua những vùng biển giông tố gần Cape Horn. Để vinh danh Magellan, tên gọi Biển Magellan thường được sử dụng để chỉ đại dương này cho tới thế kỷ thứ XVIII.
- Sau sự kiện Magellan thiệt mạng tại Philippines năm 1521, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Juan Sebastián Elcano đã dẫn đầu đoàn di chuyển vượt Ấn Độ Dương và Mũi Hảo Vọng quay trở về quê hương, qua đó hoàn thành chuyến hành trình vòng quanh thế giới lần đầu tiên vào năm 1522.
- Trong giai đoạn 1525 – 1527, quần đảo Caroline và Papua New Guinea được khám phá sau các chuyến thám hiểm đường biển của người Bồ Đào Nha vòng quanh và phía đông quần đảo Maluku.
- Những người Bồ Đào Nha cũng đã đến Nhật Bản vào các năm 1542 – 43.
- Năm 1564, Miguel López de Legazpi dẫn đầu một chuyến hành trình bao gồm năm con tàu Tây Ban Nha chở 379 nhà thám hiểm vượt đại dương từ Mexico đến Philippines và quần đảo Mariana.
- Trong giai đoạn còn lại của thế kỷ XVI, vai trò của người Tây Ban Nha là tối quan trọng, với những chuyến tàu khởi hành từ Mexico và Peru vượt Thái Bình Dương, qua Guam đến Philippines, hình thành nên Đông Ấn Tây Ban Nha. Trong vòng hai thế kỷ rưỡi, những chiếc thuyền buồm Manila đã kết nối Manila và Acapulco qua một trong những tuyến đường giao thương dài nhất lịch sử. Bên cạnh đó, các cuộc thám hiểm của người Tây Ban Nha còn khám phá ra các quần đảo ở Nam Thái Bình Dương như Tuvalu, quần đảo Marquises, quần đảo Cook, quần đảo Solomon, và quần đảo Admiralty.
- Sau này, trong công cuộc tìm kiếm Terra Australis (vùng đất phía nam), những nhà thám hiểm người Tây Ban Nha thế kỷ XVII đã khám phá ra quần đảo Pitcairn và Vanuatu; và họ đã chèo thuyền qua eo biển Torres nằm giữa Úc và New Guinea. Các nhà thám hiểm Hà Lan cũng tham gia vào hoạt động thương mại và khám phá; vào năm 1942 Abel Janszoon Tasman phát hiện ra Tasmania và New Zealand.
- Trong hai thế kỷ XVI và XVII người Tây Ban Nha đã nhận định Thái Bình Dương là một Mare clausum (nghĩa đen: biển kín), với chỉ duy nhất một lối vào từ Đại Tây Dương được biết đến đó là eo biển Magellan. Thời điểm đó eo biển này đặt dưới sự tuần tra của các hạm đội được cử đến để ngăn chặn sự xâm nhập của các con tàu không phải Tây Ban Nha. Ở Tây Thái Bình Dương, người Hà Lan đe dọa đến Philippines khi đó đang là thuộc địa của Tây Ban Nha.
- Giai đoạn thế kỷ XVIII đánh dấu sự khởi đầu các chuyến thám hiểm lớn của người Nga ở Alaska và quần đảo Aleutian. Tây Ban Nha cũng cử các đoàn thám hiểm đến Tây Bắc Thái Bình Dương thuộc Bắc Mỹ và họ đã tới được đảo Vancouver thuộc miền Nam Canada cũng như Alaska. Người Pháp khai phá và định cư ở Polynesia, còn người Anh thì thực hiện ba chuyến du hành với sự tham gia của James Cook đến Nam Thái Bình Dương, Úc, Hawaii, và Tây Bắc Thái Bình Dương thuộc Bắc Mỹ.
- Vào năm 1768, nhà thiên văn học trẻ Pierre-Antoine Véron đã cùng với Louis Antoine de Bougainville thực hiện một chuyến hành trình khám phá, qua đó lần đầu tiên trong lịch sử thiết lập được bề rộng của Thái Bình Dương một cách chính xác.
Cuộc thám hiểm Malaspina là một trong những chuyến hành trình khám phá khoa học đầu tiên do người Tây Ban Nha thực hiện từ 1789 đến 1794. Họ đã đi qua hầu khắp Thái Bình Dương, từ Cape Horn tới Alaska, Guam, Philippines, New Zealand, Úc, và Nam Thái Bình Dương.
Thời kỳ chủ nghĩa đế quốc mới
Sự lớn mạnh của chủ nghĩa đế quốc trong giai đoạn thế kỷ XIX dẫn đến việc hầu khắp châu Đại Dương trở nên chịu sự chiếm đóng của các cường quốc châu Âu, và tiếp sau đó là Mỹ và Nhật Bản.
Kho tri thức về hải dương học được đóng góp đáng kể nhờ các chuyến hành trình của tàu HMS Beagle có sự tham gia của Charles Darwin vào thập niên 1830; của tàu USS Tuscarora (1873–76); và tàu Gazelle của Đức (1874–76).
- Pháp trở thành đế quốc có vị thế hàng đầu ở châu Đại Dương sau khi lần lượt biến Tahiti và Nouvelle-Calédonie thành các vùng bảo hộ vào năm 1842 và 1853.
- Sau các chuyến tham quan đảo Phục Sinh vào các năm 1875 và 1887 thì đến năm 1888, sĩ quan hải quân người Chile Policarpo Toro đã tiến hành đàm phán với thổ dân Rapanui về vấn đề sáp nhập hòn đảo này vào Chile. Với việc chiếm đóng đảo Phục Sinh, Chile đã gia nhập nhóm các nước đế quốc.
- Cho đến năm 1900, hầu như toàn bộ các đảo trên Thái Bình Dương đã nằm dưới sự quản lý của các quốc gia Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Nhật Bản và Chile.
- Mặc dù Mỹ đã nắm quyền kiểm soát Guam và Philippines từ tay Tây Ban Nha vào năm 1898, nhưng tới năm 1914 Nhật Bản mới là quốc gia chủ quản của hầu khắp vùng Tây Thái Bình Dương, rồi tiếp đó họ chiếm đóng thêm rất nhiều đảo trong Thế Chiến thứ Hai.
Tuy nhiên, Nhật đã thất bại trong cuộc chiến, dẫn tới thế độc tôn của Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ trên đại dương này. Kể từ sau Thế Chiến thứ Hai, rất nhiều thuộc địa trước đây ở Thái Bình Dương đã trở thành các quốc gia độc lập.
Các thông tin khác về Thái Bình Dương
Sau đây là một vài thông tin thú vị về Thái Bình Dương mà bạn có thể chưa biết:
Ngọn núi dưới nước cao nhất trên Trái đất
Chúng ta đều biết đỉnh Everest là ngọn núi cao nhất thế giới. Tuy nhiên, ngọn núi dưới nước có tên Mauna Kea còn cao hơn Everest rất nhiều. Điểm khác biệt là nó mọc lên từ đáy đại dương và đỉnh của nó là điểm cao nhất ở Hawaii.
Đỉnh Everest cao khoảng 8.848 m, trong khi Mauna Kea là 10.210 m.
Nơi có 25.000 hòn đảo và đảo san hô lớn và nhỏ
Có ba nhóm đảo lớn tại đây: Melanesia, Polynesia và Micronesia. Nhiều quốc đảo lớn nằm ở Thái Bình Dương, bao gồm Indonesia, quốc gia quần đảo lớn nhất thế giới. Các quốc đảo khác là Nhật Bản, New Zealand và Philippines.
Rãnh Mariana là rãnh sâu nhất Thái Bình Dương
Ngoài việc là đại dương sâu nhất thế giới, Thái Bình Dương còn có rãnh sâu nhất là rãnh Mariana, điểm sâu nhất được gọi là Vực Challenger. Rãnh Mariana sâu 11.034 m, cao hơn cả đỉnh Everest. Được cho là hình thành cách đây 180 triệu năm, rãnh Mariana trở thành một trong những đáy biển lâu đời nhất.
Ngôi nhà của “Point Nemo” – nghĩa địa của tên lửa và vệ tinh
Nam Thái Bình Dương là nơi xa xôi nhất trên Trái đất, xa hơn so với bất kỳ vùng đất nào khác và được biết đến với cái tên Point Nemo hay là Cực đại dương không thể tiếp cận. Để đến đó người ta phải di chuyển hơn 2.685 km, điều đó khiến Point Nemo trở thành nơi xa xôi, khắc nghiệt và không có người ở nhất trên Trái đất.
Vì lý do đó, khu vực này được các cơ quan vũ trụ quốc tế sử dụng làm “nghĩa địa không gian” cho tên lửa, vệ tinh hoặc tàu chở hàng khi chúng không còn hữu dụng.
Rạn san hô dài nhất thế giới
Thái Bình Dương có hệ thống rạn san hô rộng lớn nhất thế giới, rạn san hô Great Barrier. Đó là một nơi tuyệt đẹp nằm ở bờ biển phía đông bắc của Australia. Rạn san hô này trải dài 2.300 km và được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 1981. Nó có khoảng 2500 rạn san hô với 400 loại san hô khác nhau.
Thái Bình Dương đang co lại 2,5 cm mỗi năm
Do sự dịch chuyển của tầng địa chất, Thái Bình Dương đang co lại 2,5 cm mỗi năm, trong khi kích thước của Đại Tây Dương tăng 2,5 cm mỗi năm. Hiện tượng này xảy ra ở ba phía của lưu vực Thái Bình Dương
Trên đây là thông tin về Thái Bình Dương là gì do Epacket Việt Nam đã tổng hợp và gửi tới các bạn. Hy vọng qua nội dung trên sẽ giúp bạn có câu trả lời cho Thái Bình Dương nằm ở đâu? rộng bao nhiêu?
Nếu quan tâm tới các thông tin địa lý khác thì hãy đón đọc bài viết của chúng tôi nhé!
Có thể bạn quan tâm:
